Алімпіяда
1.Вызначце, колькі зычных гукаў у кожным слове.
Аб`езчык, дожджык, заінець,
салаўі, сшытак.
Даведка.
[Абйэшчык] – 5
[Дошчык] - 4
[Зайін`эц`] - 4
[Салаўйі] - 4
[Шытак] - 3
2. Вызначце пятае “Лішняе” і
абгрунтуйце сваю думку.
а) Воблачнасць, вобраз,
волас, восень, востараў
б) Вугал, вузел, вулей,
вулкан, вуха
Даведка.
а) волас (у гэтым слове гук [в] не з`яўляецца прыстаўным)
б) вулкан (у гэтым слове гук [в] не з`яўляецца прыстаўным).
3. Запішыце без назваў дзень
за днём пяць дзён тыдня.
Даведка.
Пазаўчора, учора, сёння, заўтра,
паслязаўтра.
4. Растлумачце значэнне
выдзеленых у тэксце слоў, запісаўшы іх у пачатковай форме.
Ветрык краскі чуць калыша,
Травы шалясцяць,
Луг зялёны жыццём дыша –
Конікі
трашчаць.
У лозах шчэбет не сціхае,
Шум стаіць і свіст,
У яркім бляску спачывае
На ракіце ліст.
(Якуб Колас)
Даведка.
Краска – кветка;
конік – насякомае, якое скача
і пры гэтым стракоча крыламі;
лаза – кусты некаторых парод
вярбы;
ракіта – дрэва або
вялікікуст.
5. Растлумачце фразеалагізмы:
Блізкі свет –
Кату па пяту –
Абое рабое –
Языкамі званіць –
Лахі пад пахі –
Даведка.
Блізкі свет – далёка
Кату па пяту – маленькі,
невысокі
Абое рабое – аднолькавыя
Языкамі званіць – гаварыць
абышто, пляткарыць
Лахі пад пахі – вельмі
паспешліва, нядоўга збіраючыся.
6. Запішыце лічбы словамі:
Каля 235кг, у 587 скрынках,
звыш 860000 рублёў.
Даведка.
Каля двухсот трыццаці пяці кілаграмаў, у
пяцістах васьмідзесяці сямі скрынках, звыш васьмісот шасцідзесяці тысяч рублёў.
7. Запішыце беларускія адпаведнікі да наступных рускіх словазлучэнняў.
Мои родители, с
нашей собакой, кем – то недоволен,
некем
заменить, свои произведения.
Даведка.
Мае бацькі, з нашым сабакам,
незадаволены некім, няма кім замяніць, свае творы.
8. Выпішыце
з тэксту назоўнікі трэцяга скланення, пастаўце іх у форме творнага склону
адзіночнага ліку.
Вечарэее.
Дрэмле наваколле.
Пахне
даўкай спеласцю палын.
Хлапчукі
на конях едуць полем,
Як
героі тураўскіх былін.
І
туман плыве па-над ракою,
І
над лесам – сполахі зарніц…
Прэч
вы, здані! Не таптаць ніколі
Нашай
нівы ботам чужаніц.
(Хведар
Жычка)
Даведка.
Спеласць – спеласцю, здань – зданню.
9. Пастаўце ў форме творнага
склону словазлучэнні:
горад Рагачоў, пісьменнік Лужанін, горад
Шчучын, паэт Куляшоў.
Даведка. Горадам
Рагачовам, пісьменнікам Лужаніным, горадам Шчучынам, паэтам Куляшовым.
10.Прачытайце тэкст. Вызначце
яго тып. Назавіце мастацкія прыёмы і
сродкі, што выкарыстоўвае аўтар. Ці
пазналі вы, адкуль узяты
радкі? Калі так, запішыце назву твора.
Зямля! Маці наша! Чуецца заўсёды і ўсюды
тваё цёплае жыватворнае дыханне, каторае мёдам па жылах разліваецца…
Усе мы дзеці твае: і расліна, і жывёла, і
чалавек…
Усіх ты нас родзіш, усе мы жывём на табе,
усіх ты нас і зноў прымаеш.
Даведка. Тып тэксту – апісанне.
Моўныя сродкі: зваротак -
Зямля! Маці наша!
Сказ з аднароднымі членамі:
Усе мы дзеці твае: і расліна, і жывёла, і чалавек…
Эпітэты: жыватворнае дыханне.
Метафара: усіх ты нас і зноў
прымаеш, дыханне разліваецца.
Параўнанне: мёдам па жылах
разліваецца.
Назва твора – “ Зямля”
Максімальная колькасць балаў
за кожнае заданне - 2 балы.